Türkiye ile Cezayir arasında doğal gaz işbirliği! Tarihi anlaşma
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Cezayir'de Cumhurbaşkanı Abdülmecid Tebbun ile ortak basın toplantısında konuştu. Erdoğan: "Temennimiz odur ki bir an önce bu rehinelerin takasında neticeyi alırız. Sürekli görüşme halindeyiz ve beklentilerimiz buralardan olumlu neticeler almak." dedi.
Başkan Erdoğan ve Cezayir Cumhurbaşkanı Tebbun ortak basın açıklamasında bulundu
Giriş Tarihi: 21.11.2023 10:04 Güncelleme Tarihi: 21.11.2023 19:36
Cumhurbaşkanı Erdoğan Cezayir'de
İsrail’in Gazze’ye yönelik saldırılarını durdurmak için yoğun çaba gösteren Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Riyad’daki İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) Zirvesi’nden sonra ilk bölgesel ziyaretini İsrail’e karşı tutumuyla öne çıkan Cezayir’e yapıyor. Türkiye ile Cezayir arasındaki Yüksek Düzeyli İşbirliği Konseyinin İkinci Toplantısına katılmak üzere Cezayir'e giden Cumhurbaşkanı Erdoğan, Cezayir Huari Bumedyen Havalimanı'nda Cezayir Cumhurbaşkanı Abdülmecid Tebbun tarafından karşılandı.
Cezayir Cumhurbaşkanı Abdülmecid Tebbun, Gazze Şeridi'nde "soykırım" uygulayan İsrailli yetkililerin Uluslararası Ceza Mahkemesinde (UCM) yargılanması gerektiğini vurguladı.
Cumhurbaşkanı Tebbun, Cezayir'de resmi temaslarda bulunan Başkan Recep Tayyip Erdoğan ile başkentteki Muradiye Sarayı'nda ortak basın toplantısı düzenledi.
Tebbun, Başkan Erdoğan'ın bu ziyaretinin, bölgesel ve uluslararası düzeydeki "özel ve istisnai" koşullara rağmen Cezayir ile Türkiye ilişkileri açısından önemli bir başarı olduğunu belirtti.
Ziyaret sırasında gerçekleştirilen görüşmelerin ikili ilişkileri ve bu "bağlamdaki başarıların" değerlendirilmesi noktasında önemli bir fırsat olduğuna dikkati çeken Tebbun, "Cezayir ile Türkiye'deki samimi irade göz önüne alındığında, ilişkilerimiz güçlü ve daha fazla işbirliği için açık ufuklara sahip." dedi.
Tebbun, Cezayir'in Türkiye'nin Afrika'daki ikinci ticari ortağı haline geldiğini belirterek, iki ülke arasındaki ticaret hacminin 2022 itibarıyla 5 milyar doları bulduğunu, 2023'te de 6 milyar doları aşacağını dile getirdi.
GÖRÜŞMEDE FİLİSTİN MESELESİ TÜM BOYUTLARIYLA ELE ALINDI
Öte yandan Başkan Erdoğan ile Orta Doğu'daki gelişmeleri tüm boyutlarıyla ele aldıklarına dikkati çeken Tebbun, "Siyonist rejimin" Gazze Şeridi'nde işlediği suçlar nedeniyle büyük bir trajedi yaşandığını ifade etti.
Tebbun, Erdoğan ile 1967 sınırlarında başkenti Doğu Kudüs olan bağımsız bir Filistin devletinin kurulmasının Filistin halkının meşru hakkı olduğu görüşünü paylaştıklarını vurgulayarak, "Orta Doğu volkan gibi. Ya bu sorun (Filistin) çözülecek ya da farklı bir mecrada ilerleyecek." diye konuştu.
"İŞGAL DEVLETİ DERHAL DURDURULMALI"
"İşgal devletinin işlediği suçların derhal durdurulması gerektiğini" belirten Tebbun, "(Cumhurbaşkanı Erdoğan'la) Gazze'deki soykırımın sorumlularının Uluslararası Ceza Mahkemesinde yargılanması gerektiğinin altını çizdik. 75 yıldan beri ilk defa, bu suçları (İsrail'in) işleyenler adaletin karşısına çıkacaklar." ifadelerini kullandı.
Tebbun, işgal altındaki Batı Şeria'da Yahudi yerleşim birimleriyle birlikte Yahudi yerleşimcilerin Filistinlilere yönelik saldırılarına da dikkati çekerek, "(Cumhurbaşkanı Erdoğan'la) Batı Şeria'daki Yahudi yerleşimci terörünün de durdurulmasının altını çizdik." şeklinde konuştu.
Nijer ve Mali başta olmak üzere Afrika'nın Sahel bölgesindeki gelişmeleri de ele aldıklarını ifade eden Tebbun, Batı Sahra sorununu da görüştüklerini, bu bölgede barış ve güvenliğin tesis edilmesi için görüş birliği içinde olduklarını sözlerine ekledi.
"REHİNELER TAKASINDA GÖRÜŞME HALİNDEYİZ"
Başkan Recep Tayyip Erdoğan , İsrail-Filistin rehine takasına ilişkin görüşmelerin devam ettiğini belirterek, "Gerek Dışişleri Bakanım gerek Milli İstihbarat Teşkilatı Başkanım Katar'la müşterek bir çalışma içerisinde süreci devam ettiriyorlar. Temennimiz odur ki bir an önce bu rehinelerin takasında neticeyi alırız. Sürekli görüşme halindeyiz ve beklentilerimiz buralarda olumlu neticeler almak." dedi.
"KUL GAYRET EDER, ALLAH TAMAMLAR"
Cezayir Cumhurbaşkanı Abdülmecid Tebbun ile ortak basın toplantısında konuşan Erdoğan, "Kul gayret eder, Allah tamamlar" şeklindeki Cezayir atasözünde de ifade edildiği gibi, iki ülke arasında işbirliğini her alanda geliştirmeye yönelik çabaları sürdüreceklerini kaydetti.
Başkan Erdoğan, Tebbun ile Filistin'de yaşanan insani dramı da konuştuklarını ifade ederek, Cezayir'in Filistin davasına en güçlü ve en samimi desteği veren ülkeler arasında yer aldığını vurguladı.
Filistin meselesinde Cezayir'in kararlı duruşunu takdir ettiklerini dile getiren Erdoğan, "Toplu cezalandırmaya dönüşen ve savaş suçu teşkil eden İsrail saldırılarını hiçbir şekilde kabul etmiyoruz. Hastane, ibadethane, okul, her koşulda koruma altında olması gereken mekanların hedef alınması, halkın göçe zorlanması vicdansızlıktır, barbarlıktır. Önceliğimiz Gazze'de kalıcı ateşkesin tesisi ve insani yardımların engelsiz şekilde bölgeye intikalidir." ifadelerini kullandı.
Başkan Erdoğan, basına yansıyan haberleri takip ettiklerini ve sürece gereken katkıyı sunduklarını belirterek, "Filistin meselesi adil bir siyasi çözüme kavuşturulmadan bölgemizde kalıcı barış ve istikrarın tesisi mümkün değildir. 1967 sınırlarında başkenti Doğu Kudüs olan bir Filistin Devleti'nin tesisi artık kaçınılmazdır. Bu doğrultuda elimizden geleni yapmaya devam edeceğiz. İsrail ve Filistin'in üzerinde mutabık kalacağı adil bir barışın uygulanmasında bölge ülkeleriyle birlikte garantör olarak elimizi taşın altına koymaya hazır olduğumuzu açıkladık." diye konuştu.
CEZAYİR İLE 13 ANLAŞMA İMZALANDI
Cezayir ile muhtelif alanlarda imzaladıkları anlaşmalarla ikili ilişkilerinin ahdi zeminini tahkim ettiklerini söyleyen Erdoğan, "13 imza attık. Türkiye ve Cezayir için hayırlı olsun. Önümüzdeki dönemde de ticaretten enerjiye, çevreden kültüre, ilişkilerimizin tüm veçhelerinde atılabilecek ilave adımlar konusunda çabalarımızı sürdüreceğiz." diye konuştu.
Başkan Erdoğan, konuşmasının ardından Cezayir Cumhurbaşkanı Tebbun'la birlikte gazetecilerin sorularını yanıtladı.
"REHİNELERİN İADESİYLE İLGİLİ GÖRÜŞMELER DEVAM EDİYOR"
Erdoğan, "İkili görüşmenizde Gazze'de yaşanan soykırımın sona ermesi, yaralıların tahliyesi ve rehinelerin serbest bırakılmasıyla ilgili nasıl bir yol haritası çizdiniz?" şeklindeki soruya, şöyle yanıt verdi:
"Şu anda rehinelerin iadesiyle ilgili görüşmeler devam ediyor. Gerek Dışişleri Bakanım gerek Milli İstihbarat Teşkilatı Başkanım Katar'la müşterek bir çalışma içerisinde süreci devam ettiriyorlar. Temennimiz odur ki bir an önce bu rehinelerin takasında neticeyi alırız. Sürekli görüşme halindeyiz ve beklentilerimiz buralarda olumlu neticeler almak."
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Cezayir Cumhurbaşkanı Abdülmecid Tebbun tarafından karşılandı.
Başkan Erdoğan, özel uçak "TUR" ile saat 10.00'da resmi ziyarette bulunmak üzere Cezayir'e gitti.
Erdoğan'ı, Esenboğa Havalimanı'ndan, Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanı Metin Kıratlı, Ankara Valisi Vasip Şahin ve diğer ilgililer uğurladı.
Başkan Erdoğan ile Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Mahinur Özdemir Göktaş, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, Milli Savunma Bakanı Yaşar Güler, Ticaret Bakanı Ömer Bolat, Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, Milli İstihbarat Teşkilatı Başkanı İbrahim Kalın, Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Fahrettin Altun ve Cumhurbaşkanı Başdanışmanı Büyükelçi Akif Çağatay Kılıç da Cezayir'e gitti.
RESMİ TÖRENLE KARŞILANDI
Başkan Erdoğan Cezayir'de resmi törenle karşılandı.
Başkan Recep Tayyip Erdoğan, Cezayir'de ziyaret ettiği Şehitler Anıtı'na çelenk bıraktı.
Erdoğan, resmi ziyarette bulunmak üzere geldiği ülkede Cezayir Huari Bumedyen Havalimanı'nda gerçekleştirilen resmi karşılama töreninin ardından Cezayir Cumhurbaşkanı Abdülmecid Tebbun ile Şehitler Anıtı'nı ziyaret etti.
Abideye çelenk bırakan Erdoğan, Cezayir Milli Marşı'nın dinlenmesinin ardından şehitler için dua etti.
BAŞ BAŞA GÖRÜŞTÜLER
Başkan Erdoğan ile Cezayir Cumhurbaşkanı Abdülmecid Tebbun baş başa görüşme gerçekleştirdi.
Cezayir Cumhurbaşkanlığı Sarayı'nda gerçekleşen ikili görüşme, yaklaşık 2 saat sürdü.
İkili görüşmenin ardından, heyetler arası görüşmeye geçildi.
Görüşmelerin tamamlanmasının akabinde mutabık kalınan anlaşmaları imzalamak üzere imza töreni gerçekleştirilecek.
Öte yandan ilgili bakanların iştirakiyle tertiplenecek Konsey Toplantısı'nda, son dönemde önemli ivme kazanan Türkiye-Cezayir ilişkileri tüm yönleriyle gözden geçirilecek, iki ülke arasındaki işbirliğinin daha da derinleştirilmesi için atılabilecek adımlar ele alınacak.
GAZZE İÇİN ÖNEMLİ TEMAS
Görüşmelerde ikili münasebetlerin yanı sıra Gazze ve işgal edilmiş Filistin topraklarında yaşanan İsrail saldırıları başta olmak üzere, bölgesel ve küresel meseleler hakkında fikir teatisinde bulunulacak.
Konsey Toplantısı dolayısıyla Türkiye-Cezayir ilişkilerinin ahdi zeminine önemli katkılar sağlayacak muhtelif anlaşma ve mutabakat metinlerinin imzalanması da öngörülüyor.
Türkiye'nin İsrail'in Gazze'ye saldırılarını durdurma yönündeki çabaları sürerken İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) Zirvesi sonrasında Erdoğan'ın ilk bölgesel ziyaretini İsrail'e karşı tutumuyla öne çıkan Cezayir'e yapması önem taşıyor.
Cezayir-Türkiye ilişkileri, son yıllarda her düzeyde kayda değer bir hareketlenmeye sahne olurken özellikle Cezayir Cumhurbaşkanı Tebbun'un 2019'da göreve gelmesiyle artan bir ivme kazandı.
Bu kapsamda Tebbun, Cezayir'den 17 yıl sonra Türkiye'ye Cumhurbaşkanlığı düzeyinde ilk ziyaretini Başkan Erdoğan'ın daveti üzerine 15-17 Mayıs 2022 tarihlerinde gerçekleştirdi. Cezayir Cumhurbaşkanı, 21 Temmuz'da da Erdoğan'ın daveti üzerine Türkiye'yi ikinci kez ziyaret etti.
İki lider, son olarak 19 Eylül'de Birleşmiş Milletler (BM) 78. Genel Kurulu toplantılarına katılmak için bulundukları New York'taki Türkevi'nde bir araya geldi.
CEZAYİR İLE TÜRKİYE KÖKLÜ TARİHİ İLİŞKİLERE SAHİP
Cezayir'in Fransa'dan bağımsızlığını kazandığı 1962'de başlayan Türkiye-Cezayir resmi ilişkileri güçlü bir şekilde sürüyor.
Barbaros Hayrettin Paşa ve kardeşlerinin 1516 yılında Cezayir'e gelişleriyle başlayan Türkiye-Cezayir ilişkileri, 2000'li yıllarda siyasi, iktisadi ve kültürel alanlarda birçok ilerlemeye tanık oldu.
Türkiye, 1962 yılında bağımsızlığını ilan eden Cezayir'de 1963'te büyükelçiliğini açtı.
Tebbun'dan önce Cezayir'den Türkiye'ye cumhurbaşkanlığı düzeyinde en son ziyaret, Şubat 2005'te Abdulaziz Buteflika tarafından gerçekleştirildi.
İki ülke arasında 2006 yılında ilişkileri geliştirmek adına "Dostluk ve İşbirliği Anlaşması" imzalandı.
Türkiye'den Cezayir'e cumhurbaşkanlığı seviyesindeki son ziyaret ise Ocak 2020'de Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından yapıldı.
Ziyaret kapsamında iki ülke arasında "Yüksek Düzeyli İşbirliği Konseyi" kurulmasına ilişkin ortak bildiri imzalandı.
Cezayir ve Türkiye, bölgesel meselelerin yanı sıra İsrail meselesindeki sorunlara çözüm bulma çabalarında da tam koordinasyon halinde ilişkilerini sürdürüyor.
Başkan Erdoğan, 12 Kasım'da İİT Olağanüstü Zirvesi'nin yapıldığı Suudi Arabistan'dan dönüşünde uçakta yaptığı açıklamada bu durumu teyit etti.
Erdoğan, 21 Kasım'daki Cezayir ziyaretini çok önemsediğini vurgulayarak, "Çünkü bu ülkeler arasında Cezayir, duruşunu her zaman net ortaya koyabilen bir ülke, Afrika'da tesir alanı geniş bir ülke. Onun için Sayın Tebbun ile de bu görüşmeyi çok çok önemsiyorum. İnşallah bu takvimi de başarılı bir şekilde sürdüreceğiz." diye konuştu.
İKİLİ TİCARET HACMİNDE HEDEF 10 MİLYAR DOLAR
Erdoğan'ın ziyaretinde Gazze'deki durumun yanında Türkiye-Cezayir ilişkilerinin her alanda güçlendirilmesine yönelik konular da ele alınacak. Bunlardan en önemlisi ekonomik ilişkilerin artırılması olacak.
Türkiye'nin Cezayir Büyükelçisi Muhammet Mücahit Küçükyılmaz, yaptığı açıklamada, iki ülke arasında atılacak birçok adım bulunduğunu, Türkiye ve Cezayir'in özellikle ekonomik alanlardaki potansiyelinin çok yüksek olduğunu belirtti.
Türk yatırımlarının bugün Cezayir'de 6 milyar doları aştığını belirten Büyükelçi Küçükyılmaz, "Türkiye ile Cezayir arasındaki ticaret hacmi de 2022'de 5,3 milyar dolar olarak gerçekleşti. İnşallah 2023'te biz 6 milyar dolar rakamını aşmayı bekliyoruz. Cumhurbaşkanımızın ve Sayın Cumhurbaşkanı Tebbun'un ortaya koyduğu 10 milyar dolarlık ticaret hacmi hedefine de en kısa zamanda ulaşmayı planlıyoruz." şeklinde konuştu.
Bu hedeflere ulaşmak için karşılıklı yatırımları teşvik anlaşmasının uygulamaya girmesi ve tercihli ticaret anlaşması ile ilgili müzakere çerçeve belgesinin imzalanıp müzakerelere başlanması sürecinin önemli olduğunu vurgulayan Küçükyılmaz, Cezayir'in milli petrol ve gaz şirketi Sonatrach ile Türkiye Boru Hatları ile Petrol Taşıma AŞ (BOTAŞ) arasındaki anlaşmanın da yenilenmesinin beklendiğini ifade etti.
Büyükelçi, Cezayir'de Ziraat Bankası şubesi, Maarif Okulu ve Yunus Emre Enstitüsü Kültür Merkezi'nin açılması dahil, bir kısmı ekonomik bir kısmı kültürel boyutu ilgilendiren 10'u aşkın anlaşmanın gündemde olduğunu belirtti.
CEZAYİR, KAHRAMANMARAŞ MERKEZLİ DEPREMLERDE TÜRKİYE İLE TAM DAYANIŞMA HALİNDEYDİ
Cezayir, "asrın felaketi" olarak nitelendirilen 6 Şubat'taki Kahramanmaraş merkezli depremlerin ardından Türkiye'ye 30 milyon dolarlık destekte bulunacağını duyurmuştu.
Cumhurbaşkanı Erdoğan'ı telefonla arayarak geçmiş olsun dileklerini ileten Cezayir Cumhurbaşkanı Tebbun başta olmak üzere tüm devlet kadroları taziye ve destek mesajları yayımlayarak Türkiye ile tam dayanışma içinde olduklarını ifade etmişti.
Türkiye'ye gönderilen 86 kişilik arama kurtarma ekibinin yanı sıra Cezayir Kızılayı'ndan bir tıbbi heyet ile 95 tonluk insani yardım malzemesi de Türkiye'deki deprem bölgesine ulaşmıştı.
Cezayir'de ayrıca Türkiye ve Suriye'deki depremzedelerle dayanışma amacıyla sosyal medya platformlarından başlayan destek çağrıları kısa sürede geniş kapsamlı yardım kampanyalarına dönüşmüştü.
Cezayirli sporcular, siyasiler ve vatandaşlar depremin ilk gününden itibaren sosyal medyadan yaptıkları paylaşımlarla Türk devleti ve halkının yanında olduklarını ifade etmişti.
TEBBUN'DAN TÜRKİYE'NİN ESKİ CEZAYİR BÜYÜKELÇİSİ'NE "ULUSAL LİYAKAT NİŞANI"
Cezayir Cumhurbaşkanı Tebbun, Türkiye'de Cumhurbaşkanı Seçimi'nin ardından kurulan kabinede Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı görevi tevdi edilen eski Cezayir Büyükelçisi Mahinur Özdemir Göktaş'a 19 Haziran'da, "Birinci Derece Cezayir Ulusal Liyakat Nişanı" takdim etti.
Ülke medyasında, söz konusu liyakat nişanının Büyükelçi Göktaş'ın iki ülke ilişkilerine güçlü katkısı ve Cumhurbaşkanı Tebbun'un, ülkesinin Türkiye ile olan ilişkilerine verdiği önemin göstergesi olduğu yorumları yapıldı.