Son dakika: Başkan Erdoğan'dan TANAP Avrupa Bağlantısı Açılış Töreni'nde önemli açıklamalar.

Kısa adı 'TANAP' olan Trans Anadolu Doğal Gaz Boru Hattı'nın Avrupa bağlantısı Edirne'de düzenlenen törenle gerçekleştiriliyor. Tarihi törene, Başkan Recep Tayyip Erdoğan da katıldı.

Edirne'nin İpsala ilçesi Sarıcaali Köyü'nde bulunan TANAP MS4 Ölçüm İstasyonu'nda gerçekleştirillen törene, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev de katılıyor. Ayrıca törene Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez ile ilgili ülkelerin enerji bakanları katıldı.

Yatırım tutarı yaklaşık 7 milyar dolar olan TANAP, bugün Yunanistan sınırında Trans Adriyatik Boru Hattı (TAP) üzerinden Avrupa'ya bağlanacak. Avrupa tarafındaki süreçlerin tamamlanmasının ardından TAP üzerinden gaz sevkiyatına başlanacak.

BAŞKAN ERDOĞAN: BUGÜN TARİHİ BİR ANA ŞAHİTLİK EDİYORUZ
Güney gaz koridoru projesi TANAP'ın Avrupa bağlantısının hayırlara vesile olmasını diliyorum. Herkese ayrı ayrı teşekkür ediyorum. Bugün tarihi bir ana şahitlik ediyoruz. TANAP, TAP hattına bağlanıyor ve oradan Bulgaristan-Yunanistan-Bosna Hersek gibi ülkelerde buradan istifade ediyor. Bunun bir barış projesi olduğunu vurgulamam lazım. Gürcistan üzerinden Anadolu'ya geliş, bu yapılırken, Gürcistan'ın gayretlerini inkar etmemeliyiz.

Projenin başarısında üretici ve tüketici ülkeler ile pay sahibi olan şirketler de kilit rol oynamıştır. 2012 senesinin Haziran ayında İstanbul'da imzalanmasıyla adımı atmıştık. Nihai anlaşmayı ise 2013 yılının Aralık ayında Bakü'de gerçekleştirdik. Sonrasında ise Kars'ta temel atma törenini, 3 yıl sonra 2018'de Eskişehir'de TANAP'ın açılış törenini yaptık. TANAP için büyük çaba sarfettik.

Özellikle onca badireye ve sıcak gerilime rağmen TANAP'ı planlandığı şekilde tamamladık. Gerek Aliyev kardeşimizin desteği, gerek Gürcistan'ın desteği ile bugünkü aşamaya getirdik. Enerjinin ipek yolu olan bu projeyi hedeflenen tarihlere uygun şekilde tamamlamış oluyoruz. Zenginlikleri kendi vatandaşlarımızın ve tüm insanlığın hizmetine sunduk. Avrupa'nın enerji arz güvenliğine de katkı yaptık.

3500 kilometrelik enerji koridorunun en önemli parçasıdır. 20 il, 67 ilçe, 600 köyden geçiyor. 18 Kasım 2019 itibariyle 3,23 milyar metreküpe ulaştı. TAP'ın da 2020 yılı içinde tamamlanması önemli. Bunda sorumluluk komşularımızda.

BİRİLERİNİN BAĞIRMASIYLA GERİ ADIM ATMAYIZ
Özellikle Doğu Akdeniz'deki kaynakların paylaşımı konusunda hakça paylaşım yerine birileri şantaj politikalarına ve tehdit diline başvuruyor. Hiçbir ülke uluslararası hukuktan üstün değildir. Ben yaptım oldu mantığı ile kimse bir yere ulaşamaz. Türkiye böyle bir zillere boyun eğemez.

2 sondaj gemimiz Fatih, Yavuz ve 2 sismik gemimiz çalışmalarını sürdürüyor. Biz bunların bağırmalarıyla gemilerimizi çekmeyiz. Onlar bağırmaya devam ediyor. Güvenlikleri en üst düzeyde sağlanıyor. Libya ile anlaşmamızı yaptık. Anlaşma sonrasında parlamentomuza gelecek ve bu işi çok daha farklı bir konuma taşıyacağız. Şimdi Libya'yı tehdit etmeye başladılar. Diğer ayakları da uygulamaya girecek. Bizim sondajlarımızdan çatışma ve kan değil, barış ve refah yer alacak. Doğu Akdeniz'deki tüm taraflara sesleniyorum. Enerjiyi çatışma aracı yerine, işbirliği haline getirelim. Artan nüfus ve büyüyen küresel ekonomi sebebiyle enerji ciddi küresel öneme sahip. Dünya enerji haritası değişti. Yeni aktörler bugün burada.

"ÜLKEMİZ AVRUPA'NIN 4'ÜNCÜ DÜNYANIN 18'İNCİ EN BÜYÜK DOĞAL GAZ PİYASASI KONUMUNDA"
Doğal gaz rezervlerinin yüzde 70, petrol rezervlerinin yüzde 60'ı komşularımızda. 2002'de 5 ilimizde bugün ise 81 ilimizde doğal gaz var. 144 bin km'yi aşan bir doğal gaz dağıtım şebekesine çıktık. 66,5 milyon insanımıza doğal gazı ulaştırdık.

Tuz Gölü doğal gaz depolama tesisinin temelini attık. En büyük depolama tesisine sahip olacağız. Doğal gaz depolamayı da 11 milyar metreküpe çıkaracağız.

Ne haklarımızdan vazgeçeceğiz, ne KKTC'nin haklarını yedireceğiz, ne de hakkımız olmayana el uzatacağız. TANAP ülkemizin barışcıl vizyonumuzun en somut örneğidir. Avrupa ile Asya'yı TANAP ile birbirine bağlıyoruz. Türkiye'yi 3 kıtanın enerji ticaret merkezine dönüştürmek adına adım atıyoruz. TANAP'ın Avrupa Bağlantısı Açılış Töreni'ne katılımında olanlara, emeği geçenlere Aliyev kardeşime, Gürcistan tarafında yönetici arkadaşlarımıza şahsım adına teşekkürlerimi sunuyorum.

Toplam kapasitesi 16 milyar metreküp olan boru hattından Türkiye'ye gelen gaz miktarının yakın zamanda 6 milyar metreküpe çıkarılması hedefleniyor. Kalan 10 milyar metreküp doğal gaz ise TAP ile Avrupa'ya gönderilecek.

Yaşasın Türkiye Azerbaycan kardeşliği diyorum.

8 Ocak'ta da TürkAkım doğal gazın adımını İstanbul'da atacağız. Bunun da müjdesini vermiş olalım.

ALİYEV: BUGÜN TARİHİ BİR GÜN
Beni bu tarihi törene davet ettiği için teşekkür ederim. Kardeş Türkiye topraklarında olmaktan memnunum. Birlikte başladığımız TANAP Avrupa'ya ulaştı. TANAP'ın ömrü uzun olacak. Fayda sağlayacağına inanıyorum. Tarihi İstanbul Anlaşması neticisinde TANAP için yeşil ışık yakıldı. Biz hayata geçirelim dedik ve böyle de oldu. Maliye yükünü esas Türkiye ve Azerbaycan yapmıştır. Bakü-Tiflis-Ceyhan petrol boru hattı ile 450 milyon tondan çok petrol nakledilmiştir. TANAP'taki tüm insanlara derin teşekkürlerimi bildirmek isterim. Dev projenin vaktinde yapılmasında büyük rol oynamışlardır. TANAP, güney gaz koridorunun bir parçasıdır. 4. proje olan TAP vaktinde eminim bitecektir. Böylelikle güney gaz koridoru vaktinde yapılacaktır. Bugün güney gaz koridoru 7 ülkeyi birleştiriyor ve uluslararası işbirliği projesidir. Daha büyük anlaşmalara ulaşılacak. Projenin hayata geçmesi Türkiye-Azerbaycan siyasi iradesi sonucudur. Bu proje uzun müddetli anlaşmalar getirir. Sadece enerji projeleri olarak bakmamak gerekir. Eğer enerji projeleri ve karşılıklı destek olmasa hayata geçmezdi. Bugün dünya çapında böyle başka ülke tanımıyorum, bizim gibi yakın olsun.

Azerbaycan Cumhurbaşkanı Aliyev'in açıklamalarından satır başları; 

Azerbaycan Cumhurbaşkanı Aliyev: Bu proje ülkeler arasında köprüler yapacak. Daha büyük anlaşmalara yol açacak. İştirak eden ülkeler birlikte uzun yıllar çalışacak ve bunun faydasını bölüşecektir. Bu proje işbirliği, istikrar, uzun müddetli anlaşma getirecek. Sadece enerji projesi gibi bakılacak bir proje değildir. Aziz kardeşim Başkan Erdoğan ile açılışını yaptığımız demiryolu vasıtasıyla, Afganistan, Çin yükleri taşınıyor. Bu projeler hep işbirliği sağlamakta. Elektrik projeleriyle de enerjimizi gönderiyoruz.

TÜRKİYE DÜNYADA BİR GÜÇ MERKEZİ OLMUŞTUR

Hayata geçirdiğimiz bu dev projeler bizim gücümüzü gösteriyor ve arttırıyor. Türkiye Azerbaycan kardeşliği günden güne perçinleniyor. Bugün Türkiye kendi bölgesinde değil dünyada güç merkezidir. Ve herkes unutmamalıdır ki bugün Türkiye'ye dünya ülkelerinin birçoğu borçludur. Tarih gösteriyor ki liderin rolü çok önemlidir. Bugün Türkiye işte lideriyle istikrarı ve gücü sağlayabilmektedir. Biz buna sevinmekteyiz çünkü Türkiye'nin gücü bizim gücümüzdür.

Yaşasın Türkiye Azerbaycan dostluğu ve kardeşliği...

"ERDOĞAN'IN SİYASETİ İLE TÜRKİYE EKONOMİK BAĞIMLILIKTAN KURTULDU"
Biz birbirimize güveniyoruz. Kardeşliğimiz günden güne büyüyor. Türkiye bugün yabancı yatırımları için açık bir ülkedir. Ortak yatırımlar halklarımızın refahını artıyor. Önceki dönemi biliyoruz. IMF ve başka borçlardan yakasını kurtaramıyordu. Ancak şimdi siyasi istikrarı sayesinde yakasını kurtardı ve dünya çapında güç merkezi oldu. Bugün Türkiye ve onun lideri istikrarı sağlıyor, geleceğe bakmak için imkan yaratıyor. Biz buna seviniyoruz. Türkiye'nin gücü bizim gücümüz. Biz iki kardeş beraber devam edeceğiz. TANAP aynı zamanda enerji güvenliği projesidir. Tüm projeler bölgedeki istikrarı artırır. Bizim Türkiye ile çıkarlarımız birdir. Yaşasın Türkiye ve Azerbaycan dostluğu, kardeşliği.

BAKAN DÖNMEZ: BUGÜN AVRUPA YOLCULUĞU BAŞLIYOR
Törende konuşan Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, "TANAP'ın 1850 kilometrelik Anadolu yolculuğu bugün sona eriyor ve Avrupa yolculuğu başlıyor" dedi. Dönmez şunları söyledi: Avrupa'ya gaz akışı için biz hazırız. Bundan sonraki süreci Avrupalı dostlarımıza emanet ediyoruz.

20 İLDEN GEÇİYOR
TANAP'ta ilk adım, Türkiye-Azerbaycan arasında 24 Aralık 2011'de imzalanan mutabakat zaptıyla atıldı. Bu kapsamda Azerbaycan Cumhuriyeti Devlet Petrol Şirketi (SOCAR) tarafından TANAP Doğalgaz İletim AŞ kuruldu. Şirket, TANAP'ın tasarımı, inşaatı ve işletilmesini tamamlamak üzere proje sahibi olarak yetkilendirildi.

Projenin hukuki altyapısı 26 Haziran 2012'de İstanbul'da Türkiye ve Azerbaycan arasında imzalanan hükümetler arası anlaşma ve "Ev Sahibi Hükümet Anlaşması" ile oluşturuldu. Ev Sahibi Hükümet Anlaşması, 10 Eylül 2014'te TBMM tarafından onaylandı.

Hattın açılışı 12 Haziran 2018'de Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Azerbaycan Cumhurbaşkanı Aliyev'in katıldığı törenle Eskişehir'de gerçekleştirildi. Türkiye'ye TANAP'tan ekim sonu itibarıyla 3 milyar 180 milyon metreküp gaz geldi.

Toplam kapasitesi 16 milyar metreküp olan boru hattından Türkiye'ye gelen gaz miktarının yakın zamanda 6 milyar metreküpe çıkarılması hedefleniyor. Kalan 10 milyar metreküp doğal gaz ise TAP ile Avrupa'ya gönderilecek.

TANAP'ın Türkiye-Gürcistan sınırında Ardahan'ın Posof ilçesi Türkgözü köyünde başlayan yolculuğu, Kars, Erzurum, Erzincan, Bayburt, Gümüşhane, Giresun, Sivas, Yozgat, Kırşehir, Kırıkkale, Ankara, Eskişehir, Bilecik, Kütahya, Bursa, Balıkesir, Çanakkale, Tekirdağ ve Edirne olmak üzere 20 il ve 67 ilçeden geçerek Türkiye-Yunanistan sınırında sona eriyor.

TANAP'ta, SOCAR ve Güney Gaz Koridoru AŞ'nin yüzde 51, Boru Hatları ile Petrol Taşıma AŞ'nin yüzde 30, BP'nin yüzde 12 ve SOCAR Türkiye Enerji AŞ'nin de yüzde 7 hissesi bulunuyor.